برای بسیاری از افراد علاقه‌مند به ابزار نقاشی این سوال وجود دارد که تفاوت مداد شمعی و پاستل چیست؟ کدام یک بهتر است؟ آیا تفاوت چندانی دارند؟ نقاشی با مداد شمعی و پاستل برای افرادی که نقاشی‌های انتزاعی، نقاشی کودک، نقاشی رئالیستی، امپرسیونیستی و… علاقه‌دارند انتخاب بسیار مناسبی است.
حتی اگر قصد نقاشی حرفه‌ای نیز ندارید پاستل و مداد شمعی دو نوع ابزار نقاشی محبوب، راحت و در دسترس هستند که می‌توانید با آن‌ها حس لطیف نقاشی را درک و از آن لذت ببرید ازطرفی نقاشی کردن با این دو نوع ابزار برای کودکان در دفتر نقاشی بسیار راحت و لذت‌بخش است؛ برای شناخت بهتر این دو نوع محصول بهتر است ابتدا با جنس آن‌ها آشنا شویم.
جنس و ترکیب
بطور کل جنس مداد شمعی و پاستل از رنگدانه، موم و مواد چسبنده است؛ اما تفاوت‌هایی نیز از این نظر باهم دارند که شامل موارد زیر است.
- در مداد شمعی از موم پارافین یا زنبورعسل استفاده می‌شود اما در پاستل موم‌های متفاوتی مانند کارناوبا نیز استفاده می‌شود.
- در مداد شمعی از مقدار ماده چسبنده بیشتری نسبت به پاستل استفاده می‌شود.
- در ترکیب مداد شمعی می‌تواند روغن، مواد ضدحریق، نرم‌کننده و… وجود داشته باشد.
- در ترکیب پاستل ممکن است موادی مانند خاک رس، روغن‌های معدنی، گچ و… استفاده شود.
باید در نظر داشته باشید که پاستل و مداد شمعی از نظر شکل ظاهری و روش استفاده بسیار به یکدیگر شبیه هستند؛ همچنین برای اینکه فرزند شما بتواند این وسایل را در جای مناسبی مانند انواع کیف قرار دهد پیشنهاد می‌کنیم به فروشگاه گیم افزار مراجعه کنید.
تکنیک‌های نقاشی: مقایسه مداد شمعی و پاستل
شاید برای درک تفاوت مداد شمعی و پاستل بهتر باشد که تکنیک و تفاوت نقاشی با مداد شمعی و پاستل را مقایسه کنیم اگرچه پاستل و مداد شمعی هردو بافتی مومی و خمیری مانند دارند و شیوه نقاشی کردن با آن‌ها مشابه یکدیگر است؛ اما نقاشی با این دو ابزار تفاوت‌هایی با یکدیگر نیز دارد.
پاستل: به واسطه نرمی بیشتر، رنگ‌های زنده‌تر، براقی بیشتر، تنوع رنگ و تکنیک، برای نقاشی در سبک‌های رئالیستی، امپرسیونیستی، نقاشی‌های انتزاعی و… گزینه مناسبی است.
مداد شمعی: در مقابل مداد شمعی با بافت چرب‌تر، رنگ‌های مات‌تر، سختی بیشتر و… برای نقاشی‌های ساده، کارتونی، انیمیشن، کودکان و… مناسب است.
از نظر تکنیک، پاستل قدرت ظرافت و مانور بیشتری به شما می‌دهد اما کار با آن مهارت بیشتری را نیز می‌طلبد؛ در مقابل اگرچه مداد شمعی کیفیت کمتری در اجرای تکنیک‌های مانند سایه، حاشور و… دارد اما کنترل و کار با آن راحت‌تر است، در کنار مدادشمعی و پاستل می‌توانید از بازی فکری مناسب کودکان هم استفاده کنید تا کودکان شما در کنار همه این روش‌ها خلاقانه‌تر عمل کنند.
استفاده و کاربردهای متفاوت مداد شمعی در نقاشی و پاستل بر روی کاغذ
برای کسی که نقاشی می‌کند؛ تفاوت ابزارهای نقاشی زمانی مشهود و قابل لمس است که هنگام نقاشی و روی کاغذ آن‌ها را با یکدیگر مقایسه کنند. از آنجایی که نقاشی با مداد شمعی و پاستل بر روی کاغذهای مشابه قابل انجام است؛ تفاوت مداد شمعی و پاستل نیز از این نظر قابل مقایسه و به شرح زیر است.
- رنگ: رنگ‌های پاستل به دلیل وجود موم کمتر نسبت به مداد شمعی روی کاغذ درخشان‌تر، زنده‌تر و شادتر هستند.
- قابلیت ترکیب: در مداد شمعی به دلیل سختی و موم بیشتر رنگ‌ها روی کاغذ قابلیت ترکیب بالایی ندارند درحالی که ترکیب رنگ‌های پاستل بیشتر و بهتر است.
- پوشانندگی: پوشانندگی نیز یک فاکتور مهم در مقایسه عملکرد این دو نوع ابزار نقاشی بر روی کاغذ است؛ در این مورد پوشانندگی مداد شمعی بیشتر از پاستل است و می‌تواند سطح کاغذ را کاملا رنگ کند؛ درحالی که در نقاشی با پاستل ممکن است رگه‌های از کاغذ رنگ نشود.
- پاک شدن: به دلیل وجود موم کمتری که در ترکیب خود دارند ممکن است در اثر تماس از روی کاغذ به راحتی پاک شوند و نقاشی آسیب ببیند؛ درحالی که ماندگاری و تثبیت مداد شمعی روی کاغذ بیشتر است.
- جلوه: بافت پاستل نرم و لطیف است درحالی که مداد شمعی به واسطه چسب بیشتری که دارد بافتی سخت‌تر دارد؛ به این ترتیب رد پاستل روی کاغذ بافتی ریزتر و مخملی‌تر دارد اما بافت مداد شمعی درشت‌تر و سخت‌تر به نظر می‌رسد.
- ترکیب‌پذیری: از نظر ترکیب‌پذیری به عنوان یک فاکتور مهم باید گفت که پاستل با دیگر رنگ‌های روی کاغذ (خود رنگ پاستل، آبرنگ، روغن و کلاژ، آکریلیک و…) بیشتر بهتر ترکیب می‌شود؛ درحالی که مداد شمعی قدرت ترکیب پایینی با رنگ‌های روی کاغذ دارد و به این منظور باید از تکنیک‌های نقاشی کمک گرفت.
- خشک شدن: به عنوان تفاوت مداد شمعی و پاستل باید گفت که رنگ مداد شمعی روی کاغذ زودتر خشک می‌شود؛ برای خشک شدن رنگ پاستل و تثبیت آن احتمالا لازم است از اسپری فیکاستور مخصوص کمک بگیرید.
نقاشی با مداد شمعی یا پاستل: کدام یک بهتر است؟
شاید پاسخ قطعی به این سوال چندان درست نباشد؛ چراکه هر یک از این ابزار نقاشی مزایا و معایب خاص خود را دارند؛ بنابراین ابتدا باید ببینید که هدف شما از نقاشی چیست؟ تا چه حد در این زمینه مهارت دارید؟ در چه سبکی نقاشی می‌کنید؟
پاسخ سوالات فوق است که مشخص می‌کند باتوجه به تفاوت مداد شمعی و پاستل، استفاده از کدام یک برای شما بهتر خواهد بود. برای مثال برای کودکان یا افراد مبتدی کنترل و کار با مداد شمعی بهتر است؛ همچنین نقاشی‌های ساده و کارتونی که جزئیات کمتری دارند با مداد شمعی بهتر است. در مقابل اگر شما فردی حرفه‌ای، دارای سبک و تکنیک هستید و هدف شما نقاشی چهره، طبیعت یا ثبت لحظه و احساس است پاستل می‌تواند گزینه بهتری برای شما باشد.
بطور کل شما به کمک پاستل می‌توانید تصاویر جاندارتر، با جزئیات بیشتر، ترکیب رنگ بهتر و تکنیک‌های حرفه‌ای‌تری اجرا کنید. از طرفی از نظر مدل، پاستل تنوع بیشتری دارد که در ادامه به انواع پاستل اشاره خواهیم کرد.
- پاستل نرم: پاستل‌هایی که مقدار چسب کمتر و رنگدانه بیشتری دارند؛ تنوع رنگ و قدرت ترکیب رنگ در این پاستل‌ها بالا است و معمولا به شکل استوانه‌ای تولید می‌شوند.
- پاستل سخت: این نوع پاستل ترکیب مشابهی با پاستل نرم دارد با این تفاوت که میزان چسب بیشتر و رنگدانه آن کمتر است؛ از این پاستل بیشتر به شکل مکمل در کنار پاستل نرم استفاده می‌شود.
- پاستل مدادی: پاستل‌هایی که با پوسته چوبی مانند مداد محصور شده‌اند؛ این پاستل‌ها قدرت کنترل بالایی دارند و به راحتی با پاستل نرم و سخت روی کاغذ ترکیب می‌شوند.
- پاستل روغنی: این پاستل‌ها به راحتی پاستل‌های نرم نمی‌شکنند و گرد و غباری از آن‌ها هنگام نقاشی ایجاد نمی‌شود؛ این پاستل‌ها روی کاغذ تثبیت بهتری دارند و نیاز به فیکساتور ندارند.
جمع‌بندی
در واقع این دو ابزار برای نقاشان مبتدی که به شکل تفریحی نقاشی می‌کنند تفاوت بسیار جدی ندارند، اما برای افرادی که بطور کل از این ابزار به شکل جدی‌تر در نقاشی استفاده می‌کنند تفاوت‌ها حائز اهمیت است؛ این افراد نیز باتوجه به اولیت‌های خود باید بین این دو انتخاب کنند.